2020-2030
Forse reductie van onze eigen CO₂-emissies
Voor het transport van aardgas is energie nodig. Deze energie gebruiken we om het gasnet op druk te houden, voor het mengen van aardgas met stikstof en om wrijvingsverliezen tijdens transport te compenseren. Gasunie zet hiervoor aardgas en elektriciteit in.
De verbranding van dit aardgas en de opwekking van deze elektriciteit zorgt voor emissies van CO₂. Daarnaast komt er bij het beheer en onderhoud van onze infrastructuur aardgas (CH4) vrij.
Dat gebeurt bij:
- het starten en het stoppen van compressoren;
- het aansturen van apparatuur met aardgasdruk (pneumatische componenten);
- lekkages (onder andere bij koppelingen);
- werkzaamheden aan het transportnet.
We rapporteren onze CO₂-emissies in drie groepen (scopes). Op dit moment verzamelen we onze emissiedata op vaststaande momenten in het jaar. Het belang van goede emissieregistratie is groot. Om hieraan tegemoet te komen is in 2022 gewerkt aan ICT-tool voor emissieregistratie en -rapportage. Hiermee gaan we vanaf 2023 een hogere mate van transparantie, herleidbaarheid en beschikbaarheid van onze emissiedata bereiken.
CO₂–emissies volgens het GHG Protocol (in kilotonnen CO₂eq)
Voor alle methaanemissies geldt dat de GWP-waarde is verhoogd van 25 naar 28. Dit is in 2022 voor het eerst gedaan en doorgevoerd vanaf het jaar 2020
Onze maatregelen tegen methaanemissies
Er is ons veel aan gelegen om onze CO₂-voetafdruk te reduceren. We verminderen onze methaanemissies door het toepassen van:
Emissievrij regelen Bij nieuwbouw of renovatie passen we geen gasuitstotende regelaars meer toe. Tot 2029 vervangen we alle emitterende regelapparatuur door niet-emitterende varianten.
Leak detection and repair (LDAR) Met ons leak detection and repair-programma (LDAR) sporen we lekkages in verbindingen en appendages op bij compressorstations, gasontvangstations, meet- en regelstations en hogedruk-afsluiterlocaties. We maken hierbij gebruik van de NEN-EN 15446 meetmethode die is ontwikkeld door het Environmental Protection Agency (EPA).
Verdringen met stikstof Een manier om het afblazen van aardgas uit een leiding-in-onderhoud te voorkomen, is verdringing met stikstof waarbij het aardgas wordt overgebracht in een ander deel van de leiding. Daar waar de situatie het toelaat, zetten we deze techniek in.
Hercompressie Voor leidingonderhoud beschikken we over een mobiele hercompressie-unit waarmee we gas, dat we anders zouden moeten afblazen, hercomprimeren en in een andere leiding overbrengen. In 2022 brachten we door hercompressie 0,9 miljoen m³ (2021: 1,7 miljoen m³) terug in het netwerk.
Flaren Als hercompressie niet mogelijk is, biedt affakkelen de mogelijkheid om de milieueffecten van het methaan in het aardgas te verminderen door dit te verbranden. In 2022 is 340.522 m³ aardgas afgefakkeld (2021: 636.973 m³). Door daar waar mogelijk af te fakkelen in plaats van af te blazen, hebben we in 2022 een milieuwinst van 5 kiloton CO₂eq (2021: 8,2 kiloton CO₂eq) gerealiseerd.
Onze maatregelen tegen overige CO₂-emissies
Ook het reduceren van onze overige CO₂-emissies heeft onze aandacht. We verminderen onze overige CO₂-emissies door:
Vergroenen van eigen elektriciteitsgebruik In 2022 hebben we voor onze Nederlandse activiteiten Garanties van Oorsprong (GvO's) van Europese windmolenparken aangekocht. In Duitsland dekken we de volledige elektriciteitsbehoefte af met elektriciteit van Europese waterkrachtcentrales.
Tijdelijk buiten bedrijf stellen van compressorstations Als gevolg van de afname van de Groningengasproductie stellen we een aantal compressorstations tijdelijk buiten bedrijf om ze in de toekomst weer te kunnen aan wenden voor de energietransitie.
Groen inkopen van stikstofproductie bij derden In 2021 is GTS met onze grootste stikstofproducent overeengekomen dat GTS de stikstof groen inkoopt. Deze stikstofproducent vergroent zijn uitstoot door GvO’s in te kopen. Dit aandeel is in 2022 circa 81% van het totale elektriciteitsgebruik dat voor de productie van de ingekochte stikstof benodigd was.
Mobiliteit In 2022 hebben we het beleid voortgezet om personenleaseauto’s die fossiele brandstoffen gebruiken te vervangen door elektrische auto’s.
De impact die we maken
In 2021 hebben we een concernbreed doel gesteld voor zowel onze CO₂-emissies als onze CH4-emissies (methaanemissies). Onze doelstelling in 2030 is gerelateerd aan het basisjaar 2020. Het basisjaar 2020 is een voldoende recent jaar met betrouwbare en actuele data. Met deze concernbrede doelstelling kunnen derden onze totaalprestatie beter vergelijken met de totaalprestatie van andere netbeheerders.
Ons methaanemissiereductiedoel in 2030
Onze uitstoot van methaan moet in 2030 onder de 70 kton CO₂eq liggen. Door de verhoging van de omzettingsfactor van methaan (GWP, zie Kader Aanpassing in berekening schadelijkheid methaanemissies) in 2022 hebben we ook voor de jaren 2020 en 2021 de CO₂-equivalentenberekening voor methaan aangepast. Door vast te houden aan het doel in 2030 betekent dit dat we de komende jaren bij GWP=28 meer methaan moeten reduceren dan bij een GWP=25 het geval zou zijn geweest.
Realisatie tot dusver
De gerapporteerde waarde voor 2022 is 135 kton CO₂eq (GWP=28). Dit is een daling en laat ons de uitdaging om nog eens 65 kton CO₂eq te realiseren. Op dit moment zijn we van mening dat we goed op weg zijn om de bedrijfsdoelstelling voor methaanemissies voor 2030 te halen ondanks de in 2022 verhoogde GWP-waarde van methaan (van 25 naar 28).
Onze methaanemissies in 2022: op koers om ons reductiedoel in 2030 te halen
Ons CO₂-emissiereductiedoel voor 2030
Onze totale CO₂eq-uitstoot (dus inclusief methaanemissies) als gevolg van ons aardgastransport (scope 1+2 market-based) willen we in 2030 met minimaal 34% hebben teruggebracht ten opzichte van 2020, uitgaande van gelijkblijvende transportvolumes. In formulevorm wordt dit CO₂eq (kton) = 70 (kton CO₂eq) + (0,137 × transportvolume). Omdat de GWP van methaan ook in het CO₂eq-doel van 2030 doorwerkt en we vast willen houden aan het doel in 2030, betekent het ook hier dat we méér moeten reduceren.
Realisatie tot dusver
De gerapporteerde waarde voor 2022 is 390 kton CO₂eq. Dat is een significante toename ten opzichte van 2021. We liggen hiermee niet op koers om ons doel voor 2030 te halen. Deze ongelukkige situatie is toe te schrijven aan de inval van Rusland in Oekraïne. Als gevolg van het wegvallen van een groot deel van de aanvoer van Russisch gas en het opstarten van extra gasimporten van niet-Russische leveranciers is de traditionele stroomrichting van het internationale aardgastransport in Europa omgeslagen van Oost-West naar West-Oost.
Gasunie Transport Services ontving significant grotere gasstromen uit Groot-Brittannië, België en vanuit de import van LNG. Gasunie Deutschland zag de transportvolumes uit Noorwegen en Nederland sterk stijgen wat leidde tot extra compressiebehoefte. In Nederland zorgde de inbedrijfstelling van de EemsEnergyTerminal vanaf september tot het jaareinde voor extra CO₂-emissies. EemsEnergyTerminal wekte in 2022 haar eigen elektriciteit op maar is begin 2023 aangesloten op het elektriciteitsnet. Het gecombineerde transportvolume van Gasunie Transport Services en Gasunie Deutschland lag in 2022 2,1% hoger dan de baseline van 1.085 TWh.
Alhoewel het momenteel moeilijk is om te voorspellen hoe de toekomstige gasstromen zullen lopen, zijn we gecommitteerd aan onze afspraken en zullen we de noodzakelijke maatregelen nemen om daaraan te voldoen.
Onze CO₂-emissies in 2022: niet op koers om ons reductiedoel in 2030 te halen
Gasunie en SBTi
Gasunie wil zich graag aansluiten bij het Science Based Targets initiative (SBTi); een organisatie die controleert of bedrijven met hun klimaatdoelen het ‘1,5°C-scenario’ halen. Op dit moment is dit nog niet mogelijk, omdat de SBTi-richtlijnen voor de olie- en gasindustrie nog in ontwikkeling zijn.